خرمن كوفتن

چون توان گفتن به خصم نابكار                                محض خالق دست از اين ملّت بدار

تا كه من اندرز خود پايان دهم                                ز آن سپس تحويل اين سامان دهم

حمله بر اين بُوم بَر زشت است و شوم                     نيست در ويرانه جُز آوای بُوم

ای وليعهد عزيز و خوش‌خيال                                 از چه كاری در زمين بذر محال

حكمت و اندرز و صحبت در هجا                              هست كاری ناصحيح و نابجا

گاه هيجا صد زبان آتشين                                     می نيزرد بر غلامی آهنين

گاه هيجا پند لقمان بر پسر                                   بهر لشكر آفت است و درد سر

مملكت‌داری به وعظ و پند نيست                            گر كه كم از انگبين و قند نيست

از پدرها مانده بر ما يادگار                                    و از نشيب و از فرازِ روزگار

«كار هر بُز نيست خرمن كُوفتن                             گاو نر ميخواهد و مَردی كُهن»

شاه تا عدل و خرد كار آورد                                  خصم قاضی را سرِ دار آورد

با همين درباريان كهنه‌كار                                     هر يكی خوش خال و خط چون گرزه مار

با همه عرض خلوص چاكری                                  مكر و كيد و فتنه و افسونگری

گر دو روزی دير گردد كاهشان                                پاكشند از آخور و از راهشان

هر يكی مزدور يك دشمن شود                              خصم اين سامان و اين ميهن شود

خود مُخّل نظم كار ما شوند                                  بدتر از هر خصم چون اعداء شوند

مُلك بی تدبير چون ماند به جا                                بی زر و بی زور و تمهيد و هجا