جهان‌بينی

ای پدر ای غافل از حال جهان                   از نهان فارغ دو چشمان پر عيان

عالم از آن نژاد آدم است                         كاينچنين وامانده در رنج و غم است

بی نصيبی ها اساس جنگهاست              مورث ترفندها نيرنگ‌هاست

تا به عالم بی نصيبی غالب است              فقر بر عيش و حكومت غالب است

اصل آدم پور يك باب اند و مام                   يك نفر چون من شه و صدها غلام

هر كه در رزم جهان ناكام زيست               خام زاد و خام مرد و خام زيست

از حساب جمع او منهاستی                    ز آنكه مرگ و زاد او بی جا ستی

هر كه زين خوان بهره // است                  ور ندارد بهر او بيهوده زيست

شهرياران هر يكی يك مالك‌اند                  صاحب جيش و سپاه و هالك‌اند

بی نصيبان تا دم از حرمان زنند                 با نصيبان آتش‌اش بر جان زنند

هر سری جنبد برای حق خويش               زآنكه حق را داند او ملحق خويش

ميهمان است آدمی بر خوان او                 جملگی هستيم، چون مهمان او

بر سر اين خوان پهن و بی كران                چند سر بر خوان و مشتی دور از آن

اين چه سان تقسيم روزی كردن است       اين كه خود انصاف سوزی كردن است

من چگونه گيرم اندر قصر جام                  مست و لايعقل شوم هر صبح و شام

در جهاني كه پر از بيچاره‌هاست              بهرِ يك نان صد گريبان پاره‌هاست

من چه سان جنبم درون پرنيان                در جهانی پر ز عوری نيمه‌جان

من مگر قلبم ز سنگ و آهن است            اين نه نامش زندگی جان كندن است

دام خسبد بی غم هم نوع خويش            همچو گاو و ميش و اسب و گاوميش

نام انسان چون نهم بر خويشتن               بر سر آرم شب بسان كرگدن

چون نهم بر خويش نام آدمی                  می نلرزد جانم از آه و غمی

كاندرين كشور هزاران مرد و زن               پای گور افتاده بی غسل و كفن

صدهزاران مام بی توش و توان                در بغل بفشرده طفل نيمه‌جان

صدهزاران دختر بی خانمان                    چنگ گرگ افتاده همچون برگان